Tarihi Ve Coğrafi Yapısı

Karabük – Ovacık ilçesi Çerkeş ilçesine bağlı bir bucak iken 19.06.1957 tarih ve 7033 sayılı kanunla ilçe olarak kurulması öngörülmüş, aynı kanun hükmü gereği 01.04.1959 tarihinden itibaren kuruluşunu tamamlayarak Çankırı iline bağlı Ovacık ilçesi olarak teşkilatlanmıştır. İlçe, 550 sayılı kanunla 03.06.1995 tarihinde Karabük’ün il olmasıyla Karabük’e bağlanmıştır.
İlçe Çankırı ilinin kuzeybatısında kurulu olup, doğusunda Araç ve Kurşunlu, kuzeyinde Safranbolu, batısında Karabük ve Eskipazar, güneyinde Çerkeş ile çevrilidir.
İlçe engebeli ve dağlık bir arazi yapısına sahip olup, yer yer ormanla kaplı durumdadır. Ormanlar büyük ölçüde çam ve kayın ağaçlarıyla kaplıdır. İlçe merkezi 100 rakımlı olup yüzölçümü 376 km2’dir. İlçenin en yüksek noktaları Boduroğlu yaylası ve Kıraçtepe’dir.
İlçemiz Köroğlu ve Ilgaz dağlarının uzantıları üzerine kurulmuş olup Soğanlı çayı ile Araç, Safranbolu ve Kurşunlu’dan ayrılmaktadır. İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup genellikle yağışlı ve serin bir hava hakimdir.

2007 yılında ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ sonuçları aşağıdaki gibidir.

Soğanlı çayı havzasında bulunan antik döneme ait yerleşim yerlerine, kaya mezarlarına bakıldığında ilçenin tarihinin M.Ö. 3000 yıllara dayandığını anlıyoruz. Ovacık ve yöresinde Gasgaslar (Kaşka), Hititler, Paflogonyalılar, Firigler, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Romalılar sonraki dönemlerde de Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlıların etkileri görülür.
Ovacık'ın Pürçükören köyü Karakoyunlu Mahallesinde bulunan Gerdek Boğazı Soğanlı çayı havzası ve Safranbolu'nun Hacılarobasiv libarıt (Üçbölük) ve Çavuşlar köylerinin bulunduğu bölge antik çağlardan itibaren çok önemli bir yerleşim alanı olmuştur. M.Ö. 3. yy. yapıldığı sanılan kaya mezarları, sarnıçlar, şarap işlikleri, kutsal alanlar, muhtemel tapınak alanları; M.Ö. 7. yy. ait olan Hesem Değirmeni'nin kapısındaki yapı taşı, Pürçükören köyü Karakoyunlu Mahallesinde bulunan Karain (kral) kaya mezarı ve Gerdek Boğazı kaya mezarları ve diğer arkeolojik değerler bunu kanıtlamaktadır.
Önceleri Bizans egemenliği altında olan ilçe toprakları Alparslan'ın Anadolu'yu 1071 yılında fethi ile birlikte Türklerin eline geçmiştir. Osmanlı egemenliğine geçtikten sonra Ovacık, Çankırı Sancağı Çerkeş kazasına bağlanmıştır.

1350’e kadar Bizans egemenliğinde olan ilçe toprakları 1350 Osmanlı egemenliğine geçmiş olup 1416 Çelebi Sultan tarafından Çankırı Sancak beyliği, Çerkeş kazasına bağlanmıştır. İlçenin tarihi hakkında sağlıklı bilgiler Osmanlı dönemine rastlamaktadır. 1869 Kastamonu salnamesinde 25 köyü 2145 hanesi ve 7381 nüfusuyla Çerkeş ilçesine bağlı bir bucak merkezi iken 19 yy. yarısında Şemseddin Sami ve Ali Cevad salnameyi doğrular nitelikte bilgiler vermişlerdir.
Eskiden ULAK ve DOĞANLAR olarak adlandırılan ilçede Hitit, Bizans ve Roma döneminden kalma eserlere rastlandığından ilçe kuruluş tarihini M.Ö 34–41 yıllarına kadar indirmek mümkündür.1250’de nahiye olmuş; 1330’da nahiye merkezi Pelitçik’e nakledilmiş; Jandarma teşkilatı kurularak 1335’te tekrar nahiye merkezi olmuştur.
İlçenin târihi ile ilgili sağlıklı bilgiler, Osmanlı İmparatorluğu dönemine aittir. 1869 Kastamonu Salnamesinde 25 köyü, 2145 hanesi ve 7381 nüfusu ile Çerkeş ilçesine bağlı bir bucaktır. İlçenin Osmanlı Dönemindeki adı Ulak (Şahabüddin)'tı. Nahiye merkezi ise sırasıyla Doğanlar, Meydan, Pelitçik, Yürekören ve Cingiller olmuştur. O dönemlerde Ovacık'ın köy olduğu anlaşılmaktadır.

Kültür ve Tabiat Varlıkları İslam Öncesi Eserler:

Kaya Mezarları: Pürçükören köyü Karakoyunlu mahallesinin güney batısında kayalara oyulmuş dört odadan meydana gelen ve Karain Kaya Kezarları denilen kaya mezarları mevcuttur. Buralarda yerleşim yeri kalıntıları ve Gerdek Boğazı kaya mezarı bulunmaktadır.
İslam Sonrası Eserler: Camiler: Ambarözü köyü Lövre Mahallesi Hacı Hasan Camii, Başboyunduruk köyü Debbağoğlu Camii (1859), Çukur köyü ve Boyalı köyü tarihi camiileri bulunmaktadır.
Türbeler: Ovacık merkezde Canbaba Türbesi, Yerli Baba Türbesi, Başçukur Türbesi bulunmaktadır.

İslam Öncesi Eserler
Kaya Mezarları: Pürçükören köyü Karakoyunlu mahallesinin güney batısında kayalara oyulmuş dört odadan meydana gelen ve Karain Kaya Mezarları denilen kaya mezarları mevcuttur. Buralarda yerleşim yeri kalıntıları ve Gerdek Boğazı kaya mezarı bulunmaktadır.Tümülüsler ve Höyükler: Yörükören köyünde 3 adet tümülüs vardır.

İslam Sonrası Eserler:
Camiler: Ambarözü köyü Lövre Mahallesi Hacı Hasan Camii, Başboyunduruk köyü Debbağoğlü Camii (1859), Çukur köyü ve Boyalı köyü Camiileri.
Türbeler: Ovacık merkezde Canbaba Türbesi, Yerli Baba Türbesi, Başçukur Türbesi bulunmaktadır.

Sosyal yaşantıda tam bir monotonluk hakimdir. İlçemiz halkını zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için 7 bakkal, 2 manav, 2 lokanta, 1 pastane, 2 tuhafiye, 1 berber, mevcuttur. İlçemizin büyük çoğunlunu teşkil eden memurlar sosyal yönden sıkıntı çekmekte olup diğer ihtiyaçlarını il merkezinden karşılamaktadır.

İlçemizde; 1 ilköğretim okulu, 1 Spor Lisesi, 1 lise, 1 halk eğitim merkezi ve 1 kütüphane bulunmaktadır. Köylerimizde kapalı olarak bulunan 18 köy okulumuzdan 10 tanesi köy tüzel kişiliğine, 5 tanesi Sağlık Evi amacıyla Sağlık Bakanlığına tahsis edilmiştir.
Şehit Mustafa Kızılkaya Lisesi (1979)
Şehit Cemalettin Karagözoğlu İlköğretim Okulu (1943)
Ovacık Spor Lisesi(2007)
Erdal Aksu Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü (1978)
Ovacık Halk Kütüphanesi (1993)

Tarihi Yerler: Ambarözü köyü Lövre Mahallesinde Hacı Hasan Camii, Abdullar köyü inönü mevkiinde 2 odalı mağara, Abdullar köyü Ören mevkiinde mağara ve 2 kaya mezarı, Akçapınar Mahallesi altında 9 odalı mağara ve kaya mezarı, Boyalı köyünde tarihi cami, hamam, çeşme, türbe, Ganibeyler köyünde Kurutma Kayası, 3 odalı kaya mezarı, Pürçükören köyü Kuş Pınarı mevkiinde taş oluk ve kral mezarı, Karakoyunlu mahallesi Yazı mevkiinde 2 kral mezarı ve merdiven
bulunmaktadır.
Doğal Güzellikler: Ovacık, Karabük'ün ormanlarla yaylaların birbiri ile harmanlandığı ancak turizm açısından henüz değerlendirilemeyen bir ilçesidir. Doğal güzellikleri ile ön plana çıkan Ovacık, özellikle yayla turizminin canlandırılmasıyla ilin alternatif turizm merkezi haline gelebilecek potansiyeldedir.
Boduroğlu Yaylası: Bir doğa harikası olan yayla çadırlı kamp ve doğa yürüyüşüne uygundur. Mesire yeri olarak kullanılmaktadır. Burada temmuz ayının ikinci haftasında Boduroğlu Yayla Şenliği düzenlenmektedir.
Mesire Yerleri: İlçe merkez sınırları içerisindeki Ganibeyler Yaylası ile Çay Yayla Mevkii olarak bilinen alan mesire yeri olarak kullanılmaktadır. Yine Boduroğlu köyü sınırları içinde bulunan Boduroğlu Yaylası bu amaçla kullanılmaktadır